Elektronik belge uygulamalarında bütünlüğün sağlanması amacıyla 19.10.2019 tarihli 30923 sayılı Resmî Gazetede 509 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği yayımlanmıştır.
Tebliğde E-Fatura Uygulaması, E-Arşiv Fatura Uygulaması, Elektronik İrsaliye Uygulaması başta olmak üzere birçok elektronik belge uygulamasına dair açıklamalar mevcuttur.
Elektronik Ortamda Düzenlenebilen Belgeler
A) E-Fatura Uygulaması
E-Fatura belgesi, kâğıt ortamdaki ‘Fatura’ belgesi ile aynı hukuki niteliklere sahip olup, Vergi Usul Kanununda yer alan ‘Fatura’ya ilişkin kanun maddeleri ‘e-Fatura’ içinde geçerlidir.
E-Fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerin birbirlerine düzenledikleri faturaları e-Fatura olarak göndermeleri ve almaları zorunludur.
I. E-Faturada Bulunması Zorunlu Olan Bilgiler
-
E-Faturanın düzenlenme tarihi ve belge numarası,
-
E-Faturayı düzenleyenin adı/soyadı, ticaret unvanı, iş adresi, vergi dairesi ve vergi kimlik numarası,
-
Müşterinin adı/soyadı, ticaret unvanı, vergi dairesi, vergi kimlik numarası,
-
Malın veya işin nevi, miktarı, fiyatı ve tutarı, vergi türü, oranı ve tutarı,
-
Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası
-
Karekod veya barkod (Başkanlık tarafından ebelge.gib.gov.tr adresinden yapılan duyuruda belirtilecek tarihten itibaren)
II. e- Fatura Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu
Aşağıda sayılan mükellef gruplarının E-Fatura uygulamasına dahil olmaları zorunludur:
-
2018 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı 5 milyon TL ve üzeri olanlar, 1/7/2020 tarihinden itibaren; 2020 veya müteakip hesap dönemlerinde söz konusu şartı sağlayan mükelleflerin, ilgili hesap dönemini izleyen yılın yedinci ayının başından itibaren,
-
ÖTV Kanununa ekli (I) sayılı liste kapsamındaki mallar nedeniyle EPDK’dan lisans alan (bayilik lisansı dahil) ve aynı kanuna ekli (III) sayılı liste kapsamındaki malların imal, inşa ve/veya ithalini 2019 yılında gerçekleştirenler 1/7/2020 tarihinden itibaren, 2020 veya müteakip hesap dönemlerinde gerçekleştirenlerin ise şartı sağladıkları ayı izleyen dördüncü ayının başından itibaren,
-
Aracı hizmet sağlayıcıları, internet reklamcılığı hizmet sağlayıcıları ile internet ortamında ilan yayınlayanlar 1/7/2020 tarihine kadar, 2020 veya müteakip hesap dönemlerinden itibaren söz konusu faaliyetleri gerçekleştirecek olan mükelleflerin ise işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde,
-
Komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler 1/1/2020 tarihine kadar, 2020 ve müteakip hesap dönemlerinden itibaren söz konusu faaliyetleri gerçekleştirecek olan mükelleflerin ise işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde,
e-Fatura uygulamasına geçmeleri zorunludur.
E-Fatura uygulamasına geçme zorunluluğu olan mükelleflerin; tam bölünme, birleşme veya tür(nev’i) değişikliğine gitmeleri halinde devrolunan veya birleşilen tüzel kişi mükellefler ile tam bölünme veya tür değişikliği sonucu ortaya çıkan yeni tüzel kişi mükellefler e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır. Uygulamalara geçme süresi hiçbir koşulda işlemin ticaret sicile tescil tarihini izleyen ayın başından itibaren 3 ayı geçemez.
III. İhracat İşlemlerinde e-Fatura Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu
Daha önce yayımlanan tebliğlerde E-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden KDV Kanunu madde 11 kapsamındaki mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı kapsamında fatura düzenleyecek olanların, bahsi geçen faturalarını 1/7/2017 tarihinden itibaren e-Fatura olarak düzenleyecekleri ifade edilmişti. Türkiye’de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan bavul ticareti kapsamındaki satışlara ilişkin 1/7/2020 tarihinden itibaren e-Fatura düzenlenmesi zorunludur.
IV. Ceza Uygulaması
E-Fatura uygulamasına süresi içinde geçmeyen mükellefler ile e-Fatura düzenlemesi gereken faturayı e-Fatura olarak düzenlemeyen mükellefler hakkında Kanunda öngörülen cezai hükümler uygulanır.
B) E-Arşiv Fatura Uygulaması
E-Arşiv Fatura belgesi, kâğıt ortamdaki ‘Fatura’ belgesi ile aynı hukuki niteliklere sahiptir.
E-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olacak mükelleflerin, e-Fatura uygulamasına da dahil olması gerekmektedir.
E-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olan mükellefler, e-Fatura kullanıcısı olan mükelleflere düzenleyecekleri faturaları e-Fatura olarak, e-Fatura kullanıcısı olmayan mükellefler ile vergi mükellefi olmayanlara düzenleyecekleri faturaları e-Arşiv fatura olarak oluştururlar ve alıcıya kâğıt veya elektronik ortamda iletir.
I. E-Arşiv Faturada Bulunması Zorunlu Olan Bilgiler
-
E-Arşiv Faturanın düzenlenme tarihi ve belge numarası,
-
E-Arşiv Faturayı düzenleyenin adı/soyadı, ticaret unvanı, iş adresi, vergi dairesi ve vergi kimlik numarası,
-
Müşterinin adı/soyadı, ticaret unvanı, vergi dairesi, vergi kimlik numarası,
-
Malın veya işin nevi, miktarı, fiyatı ve tutarı, vergi türü, oranı ve tutarı,
-
Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası,
-
Karekod veya barkod (Başkanlık tarafından ebelge.gib.gov.tr adresinden yapılan duyuruda belirtilecek tarihten itibaren)
II. e- Arşiv Fatura Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu
E-Fatura uygulamasına dahil olan mükellefler, 1/1/2020 tarihine kadar; söz konusu Tebliğ’ in yayım tarihinden itibaren e- Fatura uygulamasına dahil olan mükellefler ise yukarıda ‘E-Fatura Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu’ adlı başlık altında belirtilen süreler içinde e-Arşiv uygulamasına geçmek zorundadır.
Aracı hizmet sağlayıcıları, internet reklamcılığı hizmet sağlayıcıları ile internet ortamında ilan yayınlayanlar 1/1/2020 tarihine kadar, 2020 veya müteakip hesap dönemlerinden itibaren söz konusu faaliyetleri gerçekleştirecek olan mükellefler ise işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde e-Arşiv Fatura uygulamasına geçmek zorundadırlar.
III. e-Arşiv Fatura Olarak Düzenlenme Zorunluluğu Getirilen Diğer Faturalar
E-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olmayan mükelleflerce, 1/1/2020 tarihinden itibaren düzenlenecek faturaların vergiler dahil toplam tutarının 30 bin TL’yi (vergi mükelleflerine düzenlenenler için sınır 5 bin TL) aşması halinde söz konusu faturaların e-Arşiv fatura olarak düzenlenmesi zorunludur. Aksi durumda Kanunun 353. Maddesinde öngörülen cezai hüküm uygulanır.
Aynı günde aynı kişilere düzenlenen faturalar topluca birlikte değerlendirilecek olup, belirtilen sınırı aşması halinde söz konusu faturanın e-Arşiv fatura olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
IV. Elektronik Ticaret Kapsamında Düzenlenen e-Arşiv Faturalara İlişkin Usul ve Esaslar
E-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olup internet üzerinden mal ve hizmet satışı yapanlar, yaptıkları satışlara ilişkin e-Arşiv Faturaları elektronik ortamda iletmeli ve irsaliye yerine geçen e-Arşiv Faturanın kâğıt çıktısının sevk edilen malın yanında bulunmalıdır.
E-Arşiv faturanın üzerinde ‘Bu satış internet üzerinden yapılmıştır.’ ifadesi yer almalıdır. Ayrıca faturada aşağıdaki bilgilere yer verilmesi zorunludur:
-
Satış işleminin yapıldığı web adresi,
-
Ödeme şekli,
-
Ödeme tarihi,
-
Mal satışlarında gönderiyi taşıyanın adı, soyadı, unvanı ve VKN/TCKN,
-
Satışa konu malın gönderildiği veya hizmetin ifa tarihi
-
İade bölümünde; iade edenin adı soyadı, adresi, imzası, iade edilen malın cinsi, miktarı, birim fiyat ve tutarı
-
Malı iade etmek isteyen müşterinin malı satana geri gönderdiği e-Arşiv faturanın kâğıt çıktısı, satıcı tarafından düzenlenen gider pusulası yerine geçer.
-
E-fatura uygulamasına kayıtlı kullanıcılara internet üzerinden mal satışı yapanlar, E-Fatura düzenler ve İade bölümü hariç yukarıda yazılı bilgilere faturada yer verirler.
IV. Ceza Uygulaması
E-Arşiv Fatura uygulamasına süresi içinde geçmeyen mükellefler ile e-Arşiv Fatura düzenlemesi gereken faturayı e-Arşiv Fatura olarak düzenlemeyen mükellefler hakkında Kanunda öngörülen cezai hükümler uygulanır.
C) e-İrsaliye Uygulaması
E-İrsaliye belgesi, kâğıt ortamdaki ‘Sevk İrsaliyesi’ belgesi ile aynı hukuki niteliklere sahiptir. E-İrsaliye uygulamasına dahil olacak mükelleflerin, e-Fatura uygulamasına da dahil olması gerekmektedir.
I. E-İrsaliyede Bulunması Gereken Bilgiler
-
E-İrsaliyenin düzenlenme tarihi ve belge numarası,
-
E-İrsaliyeyi düzenleyenin adı/soyadı, ticaret unvanı, adresi, vergi dairesi ve vergi kimlik numarası,
-
Müşterinin adı/soyadı, ticaret unvanı, vergi dairesi, vergi kimlik numarası, işyeri adresi ve farklı ise teslimat adresi,
-
Taşınan malın nevi ve miktarı,
-
Fiili sevk tarihi ile saat ve dakika olarak fiili sevk zamanı,
-
Karekod veya barkod (Başkanlık tarafından ebelge.gib.gov.tr adresinden yapılan duyuruda belirtilecek tarihten itibaren)
II. E-İrsaliye Yanıtı
Kendisine e-İrsaliye düzenlenen mükellef e-İrsaliyeye konu malların ne kadarlık kısmının teslim alındığını, teslim alınmayan kısma ilişkin bilgileri ve nedenini e-İrsaliye Yanıtı ile e-İrsaliyeyi düzenleyene iletebilir. Kabul edilmeyen mallara ilişkin sevk irsaliyesinin ya e-İrsaliye olarak ya da kâğıt ortamda ayrıca düzenlenmesi gerekmektedir.
Bunun dışında alıcının veya irsaliyenin içeriğindeki malların tamamının hatalı olması halinde, e-İrsaliye Yanıtı ile fiili sevkten önce ret edilmesi mümkündür. Fiili sevkten sonra gönderilen ret e-İrsaliye yanıtı hükümsüz olup yeni bir irsaliye düzenlenmesi gerekmektedir.
III. E-İrsaliye Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu
Aşağıda belirtilen mükelleflerin e-İrsaliye uygulamasına dahil olmaları ve düzenleyecekleri irsaliyeleri e-İrsaliye olarak düzenlemeleri ve uygulama kapsamında olan mükelleflerden alacakları irsaliyeleri de e-İrsaliye olarak almaları zorunludur.
-
E-fatura uygulamasına kayıtlı olan ve 2018 veya müteakip hesap dönemlerinde brüt satış hasılatı 25 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler 1/7/2020 tarihine kadar,
-
ÖTV Kanununa ekli (I) sayılı liste kapsamındaki mallar nedeniyle EPDK’dan lisans alan (bayilik lisansı dahil) ve aynı kanuna ekli (III) sayılı liste kapsamındaki malların imal, inşa, ithalini ve ana bayi/distribütör şeklinde pazarlamasını gerçekleştiren mükellefler 1/7/2020 tarihine kadar,
-
Maden üretim faaliyetinde bulunan gerçek ve tüzel kişi mükellefler 1/7/2020 tarihine kadar,
-
4634 sayılı Şeker Kanunun 2nci maddesinin (e) bendinde tanımı geçen şekerin imalini gerçekleştiren mükellefler 1/7/2020 tarihine kadar,
-
E-Fatura uygulamasına dahil olan mükelleflerden demir ve çelik (GTİP72) ile demir veya çelikten eşyaların (GTİP73) imali, ithali ve ihracı faaliyetinde bulunan mükellefler 1/7/2020 tarihine kadar,
-
Gübre Kayıt Sistemine kayıtlı kullanıcılar 1/7/2020 tarihine kadar,
-
Komisyoncu ve tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler 1/1/2020 tarihine kadar
e-İrsaliye uygulamasına geçmeleri zorunludur.
Yukarıda listelenen faaliyetlerle 1/1/2020 tarihinden itibaren iştigal edecek olan mükellefler, faaliyete başladıkları ayı izleyen dördüncü ayın başından itibaren e-İrsaliye uygulamasına dahil olacaklardır.
D) e-Serbest Meslek Makbuzu Uygulaması
E-Serbest Meslek Makbuzu, kâğıt ortamdaki ‘Serbest Meslek Makbuzu’ ile aynı hukuki niteliklere sahiptir.
I. E- Serbest Meslek Makbuzunda Bulunması Gereken Bilgiler
-
Serbest meslek erbabının; adı, soyadı, vergi dairesi, VKN veya TCKN’ si ve adresi
-
Müşterinin adı, soyadı veya unvanı, adresi, vergi dairesi, VKN veya TCKN’ si
-
Belgenin düzenlenme tarihi ile saat ve dakika olarak düzenlenme zamanı ve belge numarası,
-
Alınan paranın miktarı (tevkifat tutarı ve KDV tutarı ayrıntılı olarak gösterilir),
-
Karekod veya barkod (Başkanlık tarafından ebelge.gib.gov.tr adresinden yapılan duyuruda belirtilecek tarihten itibaren)
II. E- Serbest Meslek Makbuzu Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu
-
1/2/2020 tarih itibariyle faaliyetine devam etmekte olan serbest meslek erbaplarının 1/6/2020 tarihine kadar,
-
/2/2020 tarihinden itibaren faaliyetine başlayacak olan serbest meslek erbaplarının ise işe başladıkları ayı izleyen 3’üncü ayın sonuna kadar,
e-Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına geçmek zorundadır.
DİĞER HUSUSLAR
509 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine konu e-Belge uygulamalarına dahil olan mükellefler, uygulamaya dahil oldukları tarihin içinde bulunduğu ayın (e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamaları için 7’nci günün) sonuna kadar, söz konusu belgeleri kâğıt ortamda da düzenleyebilirler.
E-Belge uygulamalarına dahil olan mükelleflerin, elektronik kayıtların bozulması, silinmesi, zarar görmesi, işlem görememesi halinde, durumu başkanlığa üç iş günü içerisinde bildirerek kayıtların nasıl tamamlanacağına dair bir plan sunmak zorundadır.
Ayrıca mükelleflerin, sistemlerinde bir arıza meydana gelmesi veya diğer mücbir sebep durumlarında düzenlenmek üzere yeterli miktarda matbu belgeleri bulundurmaları zorunludur. Bu şekilde belge düzenlemek istisnai bir uygulama olup, öncesinde Başkanlığa tevsik edici belgelerle yazılı bilgi verilmesi ve durumun süreklilik arz etmemesi gerekmektedir.
E) e-Müstahsil Makbuzu
E-Müstahsil Makbuzu, kâğıt ortamdaki ‘Müstahsil Makbuzu’ ile aynı hukuki niteliklere sahiptir. E-Müstahsil Makbuzu uygulamasına dahil olacak mükelleflerin, e-Fatura uygulamasına da dahil olması gerekmektedir.
I. E-Müstahsil Makbuzunda Bulunması Gereken Bilgiler
-
Malı satan alan tüccar veya çiftçinin adı, soyadı veya unvanı, vergi dairesi, VKN’si ve adresi,
-
Belgenin tarihi, saat ve dakika olarak düzenlenme zamanı ve belge numarası
-
Malı satan çiftçinin adı, soyadı, VKN/TCKN’si ve ikametgâh adresi,
-
Satın alınan malın cinsi, miktarı, vergi ve diğer kesinti tutarı,
-
Karekod veya barkod (Başkanlık tarafından ebelge.gib.gov.tr adresinden yapılan duyuruda belirtilecek tarihten itibaren)
II. E- Müstahsil Makbuzu Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu
E-Fatura uygulamasına geçmek zorunda olan mükelleflerden faaliyetleri gereği müstahsil makbuzu düzenlemek zorunda olanlar 1/7/2020 tarihine kadar, komisyoncular ve tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler ise 1/1/2020 tarihine kadar e- müstahsil makbuzu uygulamasına geçmek zorundadır.
F) E-Gider Pusulası Uygulaması
E-Gider Pusulası, kâğıt ortamdaki ‘Gider Pusulası’ ile aynı hukuki niteliklere sahiptir. E-Gider Pusulası uygulamasına dahil olacak mükelleflerin, e-Fatura uygulamasına da dahil olması gerekmektedir.
I. E-Gider Pusulasında Bulunması Gereken Bilgiler
-
Alıcının adı, soyadı veya unvanı, vergi dairesi TCKN/VKN’si
-
Belgenin tarihi, saat ve dakika olarak düzenlenme zamanı ve belge numarası
-
Satıcının adı, soyadı, TCKN/VKN’si ve ikametgâh adresi
-
İşin mahiyeti, iş ücreti, emtianın cins ve nev’i, miktarı, bedeli, vergi ve varsa diğer kesinti tutarı
-
Karekod veya barkod (Başkanlık tarafından ebelge.gib.gov.tr adresinden yapılan duyuruda belirtilecek tarihten itibaren)
II. E- Gider Pusulası Uygulamasına Geçiş Zorunluluğu
Başkanlık, faaliyet veya ciro tutarına bağlı olmaksızın yazılı bildirim yapmak ve geçiş hazırlıklar için en az 3 ay süre vermek suretiyle mükelleflere e-Gider Pusulası uygulamasına dahil olma zorunluluğu getirebilir.
Başkanlık tarafından uygulamaya dahil edilen mükelleflerin, Başkanlık tarafından belirtilen süre içerisinde e-Gider Pusulası uygulamasına dahil olması ve gider pusulasını e-Gider Pusulası olarak düzenlemesi gerekmektedir.