Ekonomide Üretim ve Talep Göstergeleri
2019 yılının son döneminde başlayan salgın tüm dünyayı olduğu gibi ülkemiz ekonomisini de derinden etkilemiştir. Kısıtlayıcı tedbirlere bağlı olarak talebin ve üretim faaliyetlerinin yavaşlaması ekonomik düzeni olumsuz etkilemiştir. Ayrıca, dış talepteki daralma ve seyahatlerin kısıtlanması gibi önlemler neticesinde ihracat ve turizm de olumsuz etkilenmiştir.
2020 yılı haziran ayından itibaren kapsamlı bir normalleşme sürecine geçilmiş olması ekonomik aktiviteyi desteklemiştir. Sanayi üretimi, güven endeksleri ve kapasite kullanım oranı gibi öncü veriler, ikinci çeyrekteki daralmanın ardından güçlü bir toparlanmaya işaret etmektedir.
Sanayi üretimi ekim ayında da olumlu seyrini devam ettirmiş ve piyasa beklentilerinin üzerinde artış göstermiştir. Takvim etkisinden arındırılmış olarak yıllık yüzde 10,2 artış göstermiştir. Sanayi üretimi arındırılmamış seride yıllık olarak yüzde 9,4 artmıştır.
Sanayi üretiminde toparlanmanın genele yaygın olduğu, özellikle dayanıklı tüketim malı, aramalı ve sermaye malı üretiminde güçlü artışlar olduğu görülmüştür.
Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi, yıllık bazda yüzde 0,4, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 11, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise yüzde 5,5 artış göstermiştir.
Sanayi üretiminde ekim ayında mevsimsellikten arındırılmış veriler de yavaşlayan bir artışa işaret ediyor. Toplam üretimdeki artış ağustos'ta bir önceki aya göre yüzde 3,5'ten sonra, eylül'de yüzde 1,7'ye, ekim'de ise yüzde 1,1'e geriledi.
Sabit fiyatlarla perakende satış hacmi, ekim ayında aylık yüzde 4,2, yıllık yüzde 12’lik bir genişleme göstermiştir.
Ekim ayında 53,9 değerini alan imalat pmı (satın alma yöneticileri endeksi) kasım ayında 51,4 olarak gerçekleşmiştir.
Tüketici güven endeksi (m.a) kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 2,2 oranında düşüş göstererek 80,1 olarak gerçekleşti. Yıllık bazda ise yüzde 1,4’lük bir düşüş göstermiştir.
Reel kesim güven endeksi (m.a) kasım ayında bir önceki aya göre 2,3 puan azalarak 107,4 seviyesine gerçekleşmiştir.
İmalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranı (kko), kasım ayında bir önceki yıla göre 0,4 puan artarak yüzde 75,8 seviyesinde gerçekleşmiştir. Kko (m.a) bir önceki aya göre 0,4 puan artış göstermiştir.